بررسی صادرات رب گوجه فرنگی
بررسی صادرات رب گوجه فرنگی از ایران
در این نوشتار ما قصد داریم تا کمی در خصوص صادرات رب گوجه فرنگی از ایران بحث کنیم. تا ضمن آشنایی با کلیات موضوع با برخی چالش مهم آن آشنا بشیم. به این منظور نوشته را قالب عناوین ذیل به پیش می‌بریم.
- بررسی صادرات رب گوجه فرنگی از ایران
- مقدمه
- بررسی وضعیت تولید رب گوجه فرنگی در ایران
- ظرفیت‌های صادراتی رب گوجه فرنگی ایران
- بازارهای هدف صادرات رب گوجه فرنگی
- چالش‌ها و فرصت‌های صادرات رب گوجه فرنگی
- راهکارهای افزایش صادرات رب گوجه فرنگی ایران
- نتیجه‌گیری
مقدمه
بررسی صادرات رب گوجه فرنگی از ایران
با توجه به تولید عمده گوجه فرنگی به صورت چهار فصل در مزارع کشاورزی ایران و همچنین وجود کارخانجات متعدد در نقاط مختلف ایران پس تولید و تهیه رب گوجه از محصولات درآمدزا است. بویژه زمانی که تولید رب گوجه فرنگی از مصرف کشور مازاد است و دارای مزین صادراتی بوده و از تجارت‌های پرسود محسوب میشود. با توجه تولید طیف گسترده‌ای از محصولات کشاورزی و غذایی در ایران و صادرات ان از بخش‌های مهم اقتصادی ایران در بخش صادرات غیر نفتی است. در این میان رب گوجه فرنگی به عنوان یک چاشنی پرمصرف در پخت‌و‌پز و صنایع غذایی از جایگاه ویژه‌ای در مصرف داخلی و صادرات برخوردار است. همانطور که در بالا ذکر شد ایران به واسطه تولید گوجه فرنگی در چهار فصل به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان رب گوجه فرنگی در منطقه و جهان به شمار می‌آید.
پس در این نوشتار برآن شدیم تا به بررسی صادرات رب گوجه فرنگی از ایران و برخی چالش‌های پیش روی آن بپردازیم.
بررسی وضعیت تولید رب گوجه فرنگی در ایران
ایران به دلیل شرایط ایده آل و اقلیمی مناسب، گوجه فرنگی در تمام فصول و نقاط مختلف آن در مقدار خیلی زیاد تولید میشود. که علاوه بر صادرات خود گوجه فرنگی، قسمت عمده این محصول کشاورزی صرف تولید رب در کارخانجات صنعتی میشود. هر ساله مقدار زیادی از این محصول در استان‌های مختلف کشور به ویژه در مناطق شمالی و جنوبی کشت میشود. این مقدار از تولید بالای گوجه فرنگی باعث و زمینه‌ساز ایجاد کارخانجات تولید رب گوجه فرنگی در ایران شده است. این کارخانجات در کنار سایر صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی توانسته‌اند علاوه بر تامین نیازهای داخلی در تولید رب گوجه مازاد تولید خود را در بازارهای خارجی عرضه کنند. در نتیجه باعث رونق صادرات در این بخش شوند.
برابر آمارهای سالانه در ایران بیش از چندین تن گوجه فرنگی در بخش کشاورزی تولید می شود. بخش عمده‌ای از این تولید در بخش صنایع تبدیلی صرف تولید رب گوجه فرنگی می شود. پس این حجم از تولید رب گوجه فرنگی نه تنها نیاز بازارهای داخلی را تامین می کند بلکه بخشی از تولید رب گوجه فرنکی در بخش صادرات مصرف میشود. لذا ما بررسی صادرات رب گوجه فرنگی از ایران پرداختیم.
ظرفیت‌های صادراتی رب گوجه فرنگی ایران
رب گوجه فرنگی ایران به دلیل کیفیت بالا، طعم مطلوب و ارزش غذایی مناسب و همچنین قیمت تمام شده‌پایین‌تر در زمان تولید و قیمت رقابتی نسبت به سایر کشورها در بازارهای بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌است. از جمله ویژگی‌های مطلوب رب گوجه فرنگی تولید ایران میتوان به درصد خلوص بالا، عطر و رنگ طبیعی و عدم استفاده از مواد افزودنی غیرمجاز اشاره کرد. این ویژگی‌ها باعث شده‌است تا کشورهای زیادی، به‌ویژه همسایگان ایران، تمایل به واردات این محصول داشته‌باشند.
با توجه به اینکه اکثر کشورهای همسایه ایران وارد کننده محصولات کشاورزی و فراورده‌های آن هستند ایران دارای ظرفیت‌های مناسب و بالقوه در زمینه صادرات رب گوجه فرنگی است. البته تولیدکنندگان ایرانی در سال‌های اخیر با بهبود کیفیت بسته‌بندی و رعایت استانداردهای بین‌المللی و همسو کردن خود با خواسته‌های مشتری خارجی توانسته‌اند سهم خود را در بازارهای جهانی و منطقه افزایش دهند. بازار کشورهایی مانند عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، ترکیه، روسیه، قزاقستان، پاکستان و برخی از کشورهای اروپایی از مهم‌ترین خریداران رب گوجه فرنگی ایران محسوب می‌شوند. یادآور میشود که بازارهای نوظهور در آفریقا و کشورهای آسیای شرقی نیز پتانسیل بالایی برای توسعه صادرات دارند. پس با یک بازاریابی و بازار سازی مناسب میتوان سهم عمده ای بازار این کشورها داشت.
بازارهای هدف صادرات رب گوجه فرنگی
در سال‌های اخیر کشورهای همسایه ایران مانند عراق، پاکستان، افغانستان و امارات از مهم‌ترین مقاصد صادراتی رب گوجه فرنگی هستند. نزدیکی جغرافیایی و مرز مشترک با این کشورها و روابط سیاسی و تجاری مناسب و طولانی مدت کشور ایران با این کشورها باعث رونق تجارت و صادرات محصولات کشاورزی از جمله رب گوجه فرنگی شده‌است. همچنین با توجه به افزایش نیازهای مصرف‌کنندگان در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، ایران میتواند با بازاریابی و ایجاد روابط مناسب با آنها موجب رونق تجارت و صادرات غیرنفتی به این کشورها شود. نتیجه افزایش سهم صادراتی ایران در این کشورها است.
علاوه بر بازار کشورهای فوق که معمولا از کشورهای سنتی صادرات محصولات کشاورزی ایران هستند، بازارهای جدیدی نیز در اروپا و آسیا و وجود دارند که میتوان با اعمال سیاست‌های تشویقی مناسب و هممچنین بالا بردن سطح کیفیی محصولات و تولید به صورت ارگانیک که بتواند قوانین سخت‌گیرانه کشورهای اروپایی را تامین کند در زمینه صادرات به آنها سهم عمده‌ای را به دست آورد.
چالش‌ها و فرصت‌های صادرات رب گوجه فرنگی
صادرات رب گوجه فرنگی از ایران در طی سالیان گذشته با چالش‌های متعددی روبرو بوده است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، تغییرو نوسانات قیمت ارز و تغییرات نرخ تعرفه‌های گمرکی در کشورهای مقصد است که میزان سودآوری از صادرات را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. همچنین انواع تحریم‌های اقتصادی اعمال شده بر ایران در سنوات گذشته و مبادلات پولی و بین المللی نیز محدودیت‌هایی را در دسترسی تجار ایرانی به بازارهای بین‌المللی ایجاد کرده است.
برای جبران این موارد و گسترش صادرات میتوان با افزایش سطح تولید و بهره‌وری کشاورزی،استفاده از محصولات ارگانیک و مطابق با استانداردهای بالای بین المللی، بهبود کیفیت در بسته‌بندی و برآوردن سطح انتظارات مشتریان میتوان به ارتقای جایگاه کشور ایران در بازارهای جهانی کمک کرد.
از طرف دیگر، فرصت‌های زیادی نیز برای گسترش صادرات وجود دارد. افزایش سطح تولید و بهره‌وری کشاورزی، بهبود کیفیت بسته‌بندی و رعایت استانداردهای بین‌المللی و افزایش تعاملات تجاری و بستن قراردادهای تجاری دو جانبه و چندجانبه با کشورهای هدف میتوان به ارتقای جایگاه ایران در بازارهای جهانی کمک کرد.
راهکارهای افزایش صادرات رب گوجه فرنگی ایران
برای افزایش صادرات رب گوجه فرنگی، باید سیاست‌ها و راهکارهای مناسبی اتخاذ شود. برخی از این راهکارها عبارتند از:
با افزایش در میزان بهره‌وری در تولید و استفاده از تکنولوژی‌های مدرن و به‌روز کشاورزی و بهبود شرایط تولید، میتوان کیفیت و کمیت گوجه فرنگی را افزایش داد. که این موضوع منجر به تولید رب گوجه با کیفیت خواهد شد. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در این خصوص تولید گوجه‌فرنگی‌های ارگانیک می‌باشد. امروزه‌اکثر کشورها به سمت تولید و مصرف محصولات ارگانیک سوق داده‌می‌شوند.
بهبود بسته‌بندی و برندسازی و توجه به کیفیت محصولات و رقابت با محصولات مشابه خارجی و حضور مستمر در نمایشگاههای بین المللی و بیشتر دیده‌شدن میتواند به افزایش تقاضای محصولات ایرانی در بازارهای بین‌المللی کمک کند.
گسترش بازارهای صادراتی با حضور در نمایشگاههای بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی و افزایش تعاملات و مراودات تجاری با کشورهای مختلف، میتواند بازارهای جدیدی برای صادرات رب گوجه فرنگی ایرانی ایجاد کند.
رعایت استانداردهای جهانی و رعایت بهداشت و بالا بردن کیفیت در تولید رب گوجه فرنگی میتواند منجر به افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان بین‌المللی و در نتیجه افزایش صادرات شود.
تولید محصولات ارگانیک و عدم استفاده از سموم کشاورزی در مزارع کشاورزی تولید گوجه فرنگی یک موضوع بسیار مهم برای رسیدن به اهداف بلندمدت صادراتی است و کارخانجات صنعتی باید مشوق های ویژه‌ای را در این خصوص برای کشاورزان زحمت‌کش در نظر بگیرند.
نتیجه‌گیری
با توجه به تولید چهار فصل گوجه‌فرنگی و وجود کارخانجات متعدد تولید رب گوجه فرنگی،صادرات رب گوجه فرنگی از ایران یکی از مهم‌ترین پتانسیل‌های اقتصادی در بخش کشاورزی و صنایع غذایی کشور محسوب میشود. شرایط مطلوب در زمینه تولید رب گوجه‌فرنگی در کشور ایران وجود دارد. با توجه به نیاز بالای کشورهای همسایه و منطقه به این محصول پرمصرف میتوان با تصمیم‌گیری‌های مناسب در حوزه تجارت این محصول جایگاه خود را در صادرات رب گوجه بهبود بخشید.
البته چالش‌هایی مانند تحریم‌ها و نوسانات ارزی همچنان وجود دارند. که با پشتکار و برنامه‌ریزی مناسب و سرمایه‌گذاری در بهبود کیفیت تولید و بسته‌بندی، میتوان بر این مشکلات غلبه کرد. با این شرایط میتوان صادرات رب گوجه‌فرنگی را به میزان چشمگیری افزایش داد.
ذکر این نکته که حرکت به سمت تولید محصولات ارگانیک که عاری از هرگونه سموم و کودهای شیمیایی باشند میتواند در صادرات رب گوجه‌فرنگی نسبت به رقبا پیشگام کند.
