افزودنی‌ های رب گوجه فرنگی

افزودنی‌ های رب گوجه فرنگی در زمان تهیه آن با توجه به استفاده روزمره از این ماده غذایی و شناخت خصوصیات و فواید و مضرات آن ضروری به نظر می‌رسد.

با دانستن و کسب اطلاعات در خصوص مواد افزودنی به رب گوجه فرنگی و دانستن فواید و معایب آنها برای بدن با علم و آگاهی نسبت به میزان مصرف آنها اقدام خواهیم نمود.

البته در این بین خانگی یا صنعتی بودن رب گوجه فرنگی نیز حائز اهمیت است.

یکی از اصلی‌ترین مواد افزودنی به رب گوجه نمک است. مقدار مجاز نمک یک الی دو درصد است.

میزان مواد موجود در ترکیب رب گوجه فرنگی از شاخصه‌های مهم است. معمولا هر کشوری در این خصوص استانداردهای خاص خود را دارد. مثلا در کشور آمریکا حداقل مواد جامد گوجه فرنگی باید ۲۴ درصد باشد. این درصد بدون نمک است.

استفاده از رنگ‌های مصنوعی در ترکیب رب گوجه فرنگی به هیچ‌وجه و تحت هیچ شرایطی مجاز نیست.

نگهدارندهای رب گوجه فرنگی

گوجه فرنگی‌های کنسرو شده فاقد هر گونه مواد نگهدارنده هستند.

رب گوجه فرنگی در دمای بالا و در شرایط خلاء پخته‌شده و در ظروف استیلی و شیشه‌ای بسته‌بندی می‌شوند. در این نوع پخت و بسته‌بندی مواد مغذی و کیفیت مواد اولیه حفظ می‌شود.

مواد افزودنی رب گوجه

گوجه فرنگی های موجود در بازار که به صورت کنسروی توزیع میشوند حاوی مقادیر مجاز نمک هستند‌. مقادیر نمک موجود رب حاوی کنسرو بر روی برچسب قوطی نوشته شده‌است.

اگر به دنبال رب کنسروی بدون نمک هستید میتوانید نوع بدون نمک اضافه‌شده را نیز پیدا کنید.

در برخی موارد ممکن است مواد نگهدارنده مثل بنزوات‌سدیم، کلسیم‌کلرید و سیتریک‌اسید پیدا شود. سیتریک اسید موجب پایداری رنگ و کلسیم کلرید باعث خوب و محکم شدن گوجه فرنگی های خرد شده‌می‌شود. البته خوردن هردو بی‌خطر محسوب می‌شود.

یکی دیگر از افزودنی‌های رب گوجه فرنگی برای بالابردن ویسکوزیته آن کربوکسی متیل سلولز است.

مواد نگهدارنده فرآورده‌های گوجه فرنگی بر اساس استاندارد ملی ایران

استاندارد ملی ایران با شماره ۷۶۱ سال ۱۳۸۴ و شماره ۲۶ سال ۱۳۸۵ در خصوص کنسرو رب گوجه فرنگی، استفاده از هرگونه مواد نگهدارنده و رنگ‌دهنده را غیر مجاز و فقط استفاده از نمک را مجاز می‌داند.

استاندارد ملی ایران به شماره ۶۱۵۶ سال ۱۳۸۱ در خصوص پودر رب گوجه فرنگی، استفاده از مواد ضد کلوخه( سیلیکون دی اکسید، تری کلسیم فسفات، کلسیم متاسیلیکات و سایر مواد ضد کلوخه ای مجاز) را مجاز می‌داند.

استاندارد ملی ایران به شماره ۱۱۱۲ سال ۱۳۸۰ در خصوص آب گوجه فرنگی، استفاده از ماده طعم دهنده، رنگ دهنده، نگهدارنده و شیرین کننده( بجز آب، شکر، نمک خوراکی، اسید اسکوربیک و اسید سیتریک) را جزو افزودنی های غیر مجاز می‌داند و آب، شکر، نمک خوراکی، اسید اسکوربیک و اسید سیتریک را جزو افزودنی‌های مجاز می‌داند.

مواد نگهدارنده رب گوجه کارخانه‌ای و صنعتی

با توجه به روند ونحوه تولید رب گوجه در کارخانجات صنعتی می‌توان گفت که نیازی به مواد نگهدارنده شیمیایی نخواهند داشت.

تقریبا تنها ماده طبیعی که به رب گوجه اضافه می‌شود نمک است. مقدار آن هم بر اساس استاندارهای موجود و تعیین شده از طرف نهادهای نظارنی در حدود ۱ الی ۲ درصد است. اضافه کردن نمک علاوه بر ایجاد طعم و مزه در رب از فاسد شدن و کپک‌زدن آن نیز جلوگیری می‌کند.

البته با توجه به این که اضافه کردن نمک کاملا نمیتواند نقش مواد نگهدارنده را ایفا کند در نتیجه برخی کارخانجات صنعتی ممکن است از مواد افزودنی و نگهدارنده دیگر نیز استفاده کنند‌.

البته با توجه به نحوه تولید رب صنعتی چندان نیاز به نگهدارنده نخواهد داشت. رب صنعتی در کارخانه معمولا در شرایط خلاء پخته‌شده و در محیط کاملا استریل بسته‌بندی و قوطی ریزی می‌شود. این شرایط تولید از ورود میکروب و آلودگی به داخل رب جلوگیری کرده و بدون اضافه کردن مواد افزودنی قابلیت نگهداری بالایی خواهد داشت. در هر صورت ممکن است مقدار کمی از مواد نگهدارنده و افزودنی در جهت ماندگاری بالا وجلوگیری از کپک‌زدن رب استفاده شود.

حذف مواد نگهدارنده در رب گوجه صنعتی و کارخانه‌ای

امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی روش‌های تولید رب گوجه فرنگی نیز تغییر یافته است. اکثر کارخانجات صنعتی با استفاده از تکنولوژی‌های جدید در تولید رب گوجه فرنگی ادعای حذف هر گونه مواد نگهدارنده و افزودنی را از ترکیب آن دارند.

صنایع غذایی در کشور ایران نیز با این پیشرفت تکنولوژی خود را همسو کرده و کیفیت محصولات خود را بالا برده‌اند. تولید رب گوجه با‌کیفیت و صادراتی یکی از بارزترين آنها است.

افزودن ماده نگهدارنده به رب گوجه خانگی و محلی

تقریبا تنها ماده نگهدارنده که به رب گوجه خانگی و محلی اضافه می‌شود نمک است.

این نوع رب گوجه در شرایط غیر استریل و در محیط باز و تحت حرارت غیر یکسان و کنترل نشده تولید می‌شود. از دیگر معایب رب محلی عدم بسته‌بندی در شرایط خلاء و استریل است.

لذا تنها گزینه موجود برای بالا‌بردن مدت نگهداری رب محلی استفاده از نمک است.

معمولا در رب محلی از نمک زیادی استفاده می‌شود تا ماندگاری آن را بالا ببرند. شوری رب محلی موید این موضوع است.

با توجه به وجود نمک زیاد در رب‌های محلی و خانگی باید در استفاده از آنها احتیاط کرد.

نتیجه‌گیری

در خصوص مواد نگهدارنده و افزودنی به رب‌های صنعتی و خانگی می‌توان نتیجه گرفت که نوع صنعتی آن مقدار کمتری و یا فاقد مواد نگهدارنده است. در عوض رب‌های محلی و خانگی از نمک زیاد برای نگهداری آن استفاده می‌کنند.

بنابراین اگر رب صنعتی در کارخانجات معتبر و با تکنولوژی پیشرفته تولید شوند نسبت به رب محلی برتری خواهند داشت.